თავშესაფრის კარი საფრანგეთში: ვინ იღებს დაცვას და როდის ამბობს სისტემა „არა“

საფრანგეთი უკვე ათწლეულებია ერთ-ერთი მთავარი დანიშნულების ადგილი ხდება ადამიანებისთვის, რომლებიც საკუთარ ქვეყანაში დევნისგან, ომისგან ან არაადამიანური მოპყრობისგან თავის დაღწევას ცდილობენ. როგორც 1951 წლის ჟენევის კონვენციისა და 1967 წლის პროტოკოლის ხელმომწერი ქვეყანა, საფრანგეთი ვალდებულია დაიცვას ისინი, ვინც საერთაშორისო სამართლის კრიტერიუმებით დაცვას იმსახურებს.

თუმცა, თავშესაფრის პროცედურა არც ისე მარტივია. ყოველწლიურად ათასობით ადამიანი ვერ იღებს სტატუსს — ზოგჯერ მტკიცებულებების ნაკლებობის გამო, ზოგჯერ კი იმიტომ, რომ მათი საქმის გარემოებები არ ჯდება კონვენციის ფარგლებშიც.

რა არის თავშესაფარი და რას აწესებს ჟენევის კონვენცია

1951 წლის ჟენევის კონვენცია და მისი პროტოკოლი ადგენს, რომ თავშესაფარი უნდა მიეცეს ყველას, ვისაც აქვს „სერიოზული და გამართლებული შიში დევნის წინაშე“, რომელიც უკავშირდება:

• რასას;

• რელიგიას;

• ეროვნებას;

• პოლიტიკურ შეხედულებებს;

• ან კონკრეტულ სოციალურ ჯგუფს (მაგალითად, ლგბტქ+ საზოგადოება).

საფრანგეთის საგარეო და შიდა კანონმდებლობა (CESEDA) სწორედ ამ პრინციპებზე დგას და ორ ძირითად დაცვით სტატუსს სთავაზობს განმცხადებლებს.

დაცვის ორი ძირითადი ფორმა

1. ლტოლვილის სტატუსი (Statut de réfugié)

ამ სტატუსს იღებს ის პირი, ვინც:

• დაუცველია ხელისუფლების ან გავლენიანი ჯგუფის მხრიდან;

• არ შეუძლია თავის ქვეყანაში უსაფრთხოდ დაბრუნება;

• Ofpra-ს წარუდგენს მყარ მტკიცებულებებს.

მხარდამჭერი მაგალითები:

• პოლიტიკური აქტივისტი, რომელსაც ქვეყანაში სდევნიან;

• ჟურნალისტი, რომელმაც გააშუქა კორუფცია და ემუქრებიან სიცოცხლის მოსპობით;

• რელიგიური უმცირესობის წარმომადგენელი, რომელსაც დევნიან.

2. დამხმარე დაცვა (Protection subsidiaire)

ეს სტატუსი იმ ადამიანებისთვისაა, ვინც ვერ აკმაყოფილებს ლტოლვილის კრიტერიუმებს, მაგრამ მაინც დგას სერიოზული საფრთხის წინაშე, მაგალითად:

• შეიარაღებული კონფლიქტის ზონა;

• წამების ან არაადამიანური მოპყრობის რისკი;

• სასიკვდილო განაჩენის საფრთხე.

Ofpra-ში ინტერვიუ: რა კითხვებს უნდა ელოდოთ

Ofpra (Office français de protection des réfugiés et apatrides) განიხილავს თითოეულ საქმეს ინდივიდუალურად. ინტერვიუ კრიტიკული ეტაპია, სადაც განმცხადებელი უნდა უპასუხოს დეტალურ კითხვებს.

ძირითადი თემები ინტერვიუზე:

• თქვენი ბიოგრაფია და ოჯახური მდგომარეობა;

• დევნის ისტორია — როდის დაიწყო, ვინ დევნიდა, რატომ;

• კონკრეტული ფაქტები, თარიღები და ადგილები;

• თქვენი მოგზაურობის მარშრუტი საფრანგეთამდე;

• რატომ გეშინიათ დაბრუნების სამშობლოში;

• თუ გაქვთ მტკიცებულებები — როგორ მოიპოვეთ და რა ადასტურებს მათ ნამდვილობას.

რჩევები:

• პასუხები უნდა იყოს თანმიმდევრული და ზუსტი;

• ნუ გააზვიადებთ ან შეამოკლებთ ფაქტებს — Ofpra ადარებს თქვენს პასუხებს დოკუმენტებსა და საერთაშორისო ანგარიშებს;

• საჭიროების შემთხვევაში მოითხოვეთ თარჯიმანი, რათა ყველაფრის სწორად გადმოცემა შეძლოთ.

როდის ამბობს საფრანგეთი „არა“

საფრანგეთი უარს ამბობს სტატუსის მინიჭებაზე რამდენიმე შემთხვევაში:

1. მტკიცებულებების ნაკლებობა

თუ ვერ წარადგინეთ დამადასტურებელი საბუთები — წერილობითი მტკიცებულებები, ჩვენებები, ფოტოები ან ოფიციალური დოკუმენტები — სტატუსის მიღება თითქმის შეუძლებელია.

2. დევნის არასწორი ინტერპრეტაცია

Ofpra მკაფიოდ განასხვავებს:

• პირად კონფლიქტებს (ოჯახური დავა, მეზობელთან კამათი, ფინანსური დავები) — ეს თავშესაფრის საფუძველი არ არის;

• პოლიტიკურ ან სოციალურ დევნას, რომელიც დაცვას ითხოვს.

3. უსაფრთხო მესამე ქვეყანა

თუ განმცხადებელი უკვე დაფიქსირდა სხვა ევროკავშირის ქვეყანაში, საფრანგეთი მას უკან აბრუნებს „დუბლინის რეგლამენტის“ საფუძველზე.

4. მძიმე დანაშაულები

სისტემა არ იცავს პირებს, რომლებიც მონაწილეობდნენ ტერორიზმში, სამხედრო დანაშაულებში ან სხვა მძიმე სისხლის სამართლის საქმეებში.

5. პროცესული შეცდომები

• დოკუმენტების დაგვიანებით წარდგენა;

• წინააღმდეგობრივი ჩვენებები;

• განაცხადის გაკეთება საფრანგეთში ჩასვლიდან დიდი დროის შემდეგ, რაც ეჭვს ბადებს განაცხადის სერიოზულობაში.

რაზე არ ვრცელდება თავშესაფარი

მიუხედავად გავრცელებული მოსაზრებისა, თავშესაფარი არ გაიცემა:

• მხოლოდ ეკონომიკური სირთულეების გამო;

• იმ მიზეზით, რომ ქვეყანაში რთული სოციალური პირობებია;

• ჯანმრთელობის პრობლემების გამო (თუ ეს დევნასთან არ არის დაკავშირებული);

• ჩვეულებრივ კრიმინალურ საფრთხეებზე, რომლებიც სახელმწიფოს ან პოლიტიკურ ჯგუფებს არ უკავშირდება.

რჩევები განმცხადებლებს

• დოკუმენტურად დაადასტურეთ ყველაფერი: ოფიციალური დოკუმენტები, მოწმეების ჩვენებები, საერთაშორისო ორგანიზაციების ანგარიშები;

• ინტერვიუს წინ მოამზადეთ თანმიმდევრული ისტორია, სადაც მკაფიოა თარიღები, ადგილები და ფაქტები;

• საჭიროების შემთხვევაში მიმართეთ იურისტებსა და არასამთავრობო ორგანიზაციებს:

  
  

  • France Terre d’Asile

  • La Cimade

  • GISTI.

  
  

დასკვნა

საფრანგეთში თავშესაფრის მიღება რთული, მაგრამ შესაძლებელი პროცესია. სისტემა მკაცრად იცავს ჟენევის კონვენციის სტანდარტებს და ემყარება მხოლოდ დოკუმენტირებულ და დამაჯერებელ მტკიცებულებებს.

ვინც საფრანგეთში ჩამოდის უკეთესი ეკონომიკური პირობების საძიებლად, უნდა იცოდეს: თავშესაფარი დაცვის მექანიზმია და არა მიგრაციის სწრაფი გზა.