CNDA-ს დაუსწრებელი გადაწყვეტილებები – რას უნდა მიაქციონ ყურადღება თავშესაფრის მაძიებლებმა?

OFPRA-ს უარის შემდეგ, უცხოელს აქვს ერთი თვის ვადა, რომ მიმართოს CNDA-ს (Cour Nationale du Droit d’Asile). სწორედ CNDA იღებს საბოლოო გადაწყვეტილებას: დაადასტუროს OFPRA-ს უარი თუ მიანიჭოს ლტოლვილის სტატუსი ან სუბსიდიური დაცვა. თუმცა, ხშირ შემთხვევაში, საქმე შეიძლება საერთოდ არ მივიდეს საჯარო მოსმენამდე და მოსამართლემ უარი თქვას დაუსწრებლად (ordonnance de rejet sans audience).

ეს ვითარება განსაკუთრებით ხშირია ქართველი მომთხოვნებისთვის, რადგან საქართველო ოფიციალურად მიჩნეულია „უსაფრთხო წარმოშობის ქვეყნად“ (Pays d’origine sûr), რაც საჩივრის ავტომატურად დასუსტებას იწვევს, თუ არ არის წარმოდგენილი მყარი და კონკრეტული მტკიცებულებები.

CNDA-ს დაუსწრებელი უარის საფუძვლები

CNDA იყენებს დაუსწრებელ განჩინებას შემდეგ შემთხვევაში:

1. საჩივარი შეტანილია ვადაგადაცილებით.

2. არგუმენტები პრაქტიკულად იგივეა, რაც OFPRA-ს წარდგენილ განცხადებაში და არ არის დამატებული ახალი მტკიცებულება.

3. მოწოდებული ამბავი წინააღმდეგობრივია, ბუნდოვანია ან ზედმეტად ზოგადი.

4. არ არის წარმოდგენილი არც ერთი მტკიცებულება, რომელიც აჩვენებს პირად საფრთხეს (არა მხოლოდ ქვეყნის ზოგად პრობლემებს).

რა კატეგორიის საქმეებს განიხილავს CNDA დაუსწრებლად

• უსაფრთხო წარმოშობის ქვეყნებიდან მომთხოვნები (მაგალითად, საქართველოდან, სომხეთიდან, ალბანეთიდან).

• ზოგადი მიზეზებით მიმართული საქმეები, სადაც მხოლოდ ეკონომიკური სირთულეებია მოხსენიებული.

• დოკუმენტების გარეშე ან ზედმეტად ზოგადი ისტორიები (მაგალითად: „მემუქრებოდნენ“, „არ მქონდა უსაფრთხოება“ – კონკრეტიკის გარეშე).

• დამაჯერებლობის ნაკლებობა, როცა მოყვანილი დეტალები ერთმანეთს ეწინააღმდეგება ან სხვადასხვა ეტაპზე განსხვავებული ვერსიაა წარმოდგენილი.

როგორ უნდა მომზადდეს მომთხოვნი CNDA-სთვის

1. ვადების დაცვა – საჩივარი უნდა გაიგზავნოს OFPRA-ს უარის მიღებიდან ერთ თვეში.

2. ადვოკატის ჩართვა – რეკომენდებულია სპეციალიზებული ადვოკატი თავშესაფრის სამართალში. სწორედ ადვოკატი ამზადებს წერილობით არგუმენტებს (mémoire). თუ არგუმენტები CNDA-ში დროულად არ შევიდა, მოსამართლე მარტივად გამოიტანს დაუსწრებელ უარს.

3. მტკიცებულებების შეგროვება – აუცილებელია ისეთი დოკუმენტების წარმოდგენა, რომლებიც უშუალოდ ადასტურებს საფრთხეს:

   
   

   • პოლიციის განცხადებები ან სასამართლო დოკუმენტები;

   • სამედიცინო ცნობები (ცემა, ფსიქოლოგიური ზეწოლა, სექსუალური ძალადობა);

   • მუქარის წერილები, სმს, ელექტრონული მიმოწერა;

   • ფოტოები, ვიდეოები, პრესის სტატიები;

   • საერთაშორისო ორგანიზაციების (UNHCR, Amnesty International, Human Rights Watch) ანგარიშები, სადაც აღწერილია მსგავსი გარემოებები.

   
   

4. თარგმნა ფრანგულად – ყველა მტკიცებულება უნდა იყოს წარმოდგენილი ფრანგულ ენაზე, სასურველია ნაფიცი თარჯიმნის მიერ.

5. სპეციფიკური გარემოებების ხაზგასმა – თუ საქმე ეხება ლგბტქ+ თემის დევნას, ოჯახურ ძალადობას, პოლიტიკური ან რელიგიური ნიშნით საფრთხეს, ეს ყველაფერი უნდა იყოს დეტალურად გაშლილი და მტკიცებულებებით გამყარებული.

ადვოკატის როლი

CNDA-ს პრაქტიკა ცხადყოფს, რომ დაუსწრებელი უარის თავიდან აცილების მთავარი გზა არის ადვოკატის მიერ მომზადებული ძლიერი წერილობითი დოსიე. ადვოკატი ვალდებულია:

• დროულად წარადგინოს mémoire complémentaire;

• მოამზადოს სამართლებრივი არგუმენტები საერთაშორისო და ევროპული სამართლის საფუძველზე;

• დარწმუნდეს, რომ საქმეში ყველა მტკიცებულება სწორად არის დალაგებული და გამართული.

საბოლოო რეკომენდაციები

ქართველი თავშესაფრის მომთხოვნებისთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია:

• არ მიმართონ ზოგადი მიზეზებით („ომია“, „არ იყო სამუშაო“) – ეს CNDA-სთვის არასაკმარისია;

• წარმოადგინონ პირადი საფრთხის კონკრეტული მტკიცებულებები;

• მიმართონ ადვოკატს და თავიდან აიცილონ წერილობითი დოსიეს გარეშე დარჩენა;

• ყურადღებით დაიცვან ვადები და პროცედურები.

თუ ეს ნაბიჯები შესრულდება, საქმე თითქმის არასოდეს მოხვდება დაუსწრებელი განჩინების რეჟიმში და CNDA ვალდებული იქნება განიხილოს სრულ სხდომაზე. სწორედ ეს ზრდის წარმატების შანსს ლტოლვილის სტატუსის ან სუბსიდიური დაცვის მისაღებად.